Nowości – kwiecień 2015

Wiosna! Po zeszłotygodniowym ataku zimy przez szczelną warstwę chmur przebiło się słońce, a temperatura stała się wreszcie znośna. Pora rozruszać kości i wybrać się na wiosenny spacer. Gdzie? Oczywiście do księgarni!

Zapraszam do przeglądu kwietniowych nowości. Wybór jest jak najbardziej subiektywny, więc jeśli pominęłam w nim jakąś, waszym zdaniem, godną uwagi książkę, dajcie mi o tym znać.

Masakra
Krzysztof Varga
Wielka Litera
8 kwietnia

Masakra to powieść drogi: drogi przez miasto i drogi przez mękę. Stefan Kołtun, zmasakrowany kacem bohater powieści, wokalista rockowy w średnim wieku, obudzony rykiem syren alarmowych, rusza przez rozgrzaną niewyobrażalnym upałem Warszawę w poszukiwaniu znajomych i przyjaciół, którzy pożyczą mu pieniądze. W trakcie pijackiej odysei spotyka emblematyczne postaci, jak bogaty Prezes, niedoceniony Poeta, sławny Docent, wizjonerski Prorok, genialny magister Wątroba, dawna wielka miłość Wiedźma oraz tajemniczy pan Lucjan, który wie o Stefanie wszystko. Stefan prowadzi z nimi zasadnicze rozmowy, usiłując pomiędzy kolejnymi szklankami alkoholu rozwikłać tajemnicę swojego życia i pojąć sens Polski. Niebywale zabawna (choć dość smutna) powieść, do czytania zdecydowanie na trzeźwo.

Oskar i Lucynda
Peter Carey
Wielka Litera
8 kwietnia

Druga połowa XIX wieku. Dwójka niepokornych marzycieli spotyka się na pokładzie statku do Australii. Oskar, anglikański duchowny, który od dzieciństwa ma słabość do gier, postanawia zerwać z przeszłością i za wygrane pieniądze wybiera się na misję do Nowej Południowej Walii. Lucynda, wyzwolona, młoda dziedziczka wielkiej fortuny, miłośniczka hazardu i zwolenniczka równouprawnienia kobiet wierzy, że pieniądze zainwestowane w hutę szkła pozwolą jej zmienić świat. Pasja i słabość do gry doprowadzą tych dwoje do osobliwego zakładu. Będą musieli zagrać o najwyższą stawkę.

Oko Jelenia. Sowie zwierciadło
Andrzej Pilipiuk
Fabryka Słów
8 kwietnia

Andrzej Pilipiuk po czterech latach przerwy wraca do uniwersum „Oka Jelenia” by wreszcie opowiedzieć nam tę historię do końca.

Staszek rzucony do października 1864-tego, próbuje odmienić wyrok bezlitosnego losu i uratować swoją dziewczynę. Nie wie że usieczenie szablą ośmiu uzbrojonych Rosjan to dopiero początek kłopotów.

Szlak szaleńczych przygód wiedzie go z folwarku pod Rejowcem, przez zasobne polskie dwory, lasy, wsie, folwarki, strychy czynszowych kamienic, wąskie zaułki Lublina, jarmarki, salony dam, dwory, łaźnie i wychodki. Poznamy kilka zapomnianych obyczajów naszych przodków, zajrzymy im w garnki i przez okno.

Kraj pod okupacją, przecięty wojskowymi kordonami. Siatki konspiracyjne rozbite, powstańcze oddziały wystrzelane po lasach.

Rozlana krew wsiąka w ziemię. Walka przegrana. Wyroków historii nie da się już zmienić. Ale nadal po dworach jest do wypęku broni, nadal są też wyrywni młodzieńcy pałający chęcią walki, choćby ostatni raz.

Więcej niż możesz zjeść. Felietony parakulinarne
Dorota Masłowska
Noir sur Blanc
9 kwietnia

„Więcej niż możesz zjeść” to zbiór publikowanych przez Dorotę Masłowską w magazynie Zwierciadło w latach 2011-2013 tekstów o jedzeniu. Tekstów, które jednak mocno odbiegają od tradycyjnego pojęcia rubryki kulinarnej, jeśli go wręcz jawnie nie przedrzeźniają.

Zilustrowane przez wybitnego rysownika Macieja Sieńczyka, przewrotne w formie i treści, nie uchylają się od szerszej refleksji socjo- i antropologicznej.

Dzienniki japońskie. Zapiski z roku Królika i roku Konia
Piotr Milewski
Znak
13 kwietnia

Piotr Milewski dotarł do Japonii w roku Królika. Akurat zaczęła się pora deszczowa i nad Wyspami na półtora miesiąca zawisła szara zasłona z chmur. W powietrzu unosił się gorzki zapach gnijących wodorostów. Japończycy uznają ten okres za piątą porę roku o nazwie tsuyu, co znaczy – śliwkowy deszcz. Bogowie są wtedy bliżej, ale czy sprzyjają wędrowcom?

Wybrał najbardziej wymagający rodzaj podróżowania. Japonię poznawał samotnie, bez planu, pieniędzy, jeżdżąc autostopem i śpiąc pod gołym niebem.
Próbował uchwycić ducha archipelagu i zrozumieć mieszkających tam ludzi, którzy – mimo że gościnni i serdeczni – pozostali dla niego zagadką.

„Dzienniki japońskie” to nie tylko zapis zdarzeń czy spotkań, ale i opowieść o podróżowaniu jako takim: o jego filozofii i sensie, a także piętnie, jakie odciska na świadomości wędrowca.

Paneuropa, Kometa, Hel. Szkice z historii projektowania liter w Polsce
Agata Szydłowska, Marian Misiak
Karakter
15 kwietnia

Dlaczego pierwszą na świecie czcionkę cyrylicką odlali Niemcy w Krakowie? Czy litery mogą być narodowe, a może powinny być uniwersalne? Co robi solidaryca na sztandarach na Węgrzech? I dlaczego niektórzy kochają krzywe napisy na budkach z piwem, a inni ich nienawidzą? Historyczka dizajnu Agata Szydłowska oraz projektant i typograf Marian Misiak udowadniają, że za pozornie neutralnymi literami kryją się pasjonujące historie, wielkie debaty i zajadłe konflikty.

Jednocześnie pokazują, jak litery odzwierciedlają przemiany społeczne, etniczne i polityczne na terenie Polski. Ta bogato ilustrowana książka to barwna i przystępnie napisana opowieść o najciekawszych zjawiskach z liczącej ponad pięćset lat historii polskiego projektowania liter.

 

Pamiętam, że było gorąco. Rozmowa z Tadeuszem Konwickim
Katarzyna Bielas, Jacek Szczerba
Wydawnictwo Czarne
15 kwietnia

Wywiad rzeka z jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury powojennej. Wybitny pisarz i reżyser filmowy opisuje życie swoje i osób, które spotykał na swojej drodze. Te bardzo osobiste opowieści, przeplatane wspaniałymi anegdotami i wspomnieniami, skrzą się ironią i dowcipem. Znakomity portret Tadeusza Konwickiego na tle polskiej obyczajowości i kultury.

Tadeusz Konwicki (ur. w 1926 roku na Wileńszczyźnie, zm. w 2015 roku w Warszawie), jeden z najwybitniejszych twórców polskiej kultury. Pisarz, reżyser, scenarzysta. Wydał w sumie ponad 20 książek (przełożonych na kilkadziesiąt języków), nakręcił 6 filmów, do wielu innych napisał scenariusze i nadzorował produkcję jako kierownik literacki zespołów.

Następca tronu . Powieść o Franciszku Ferdynandzie
Ludwig Winder
Wydawnictwo Literackie
16 kwietnia

Pasjonująca historia konfliktu między cesarzem Franciszkiem Józefem a jego bratankiem Franciszkiem Ferdynandem, który został następcą tronu tylko dzięki zbiegowi szczęśliwych dla siebie przypadków.
Zniedołężniały władca i schlebiające mu dworskie koterie nie potrafią zrozumieć narastających w kraju i w Europie konfliktów. Nie podejmują też żadnych działań, aby zapobiec katastrofie. Następca tronu to jednak przede wszystkim książka o ludzkich namiętnościach: chorobliwej ambicji, żądzy władzy, miłości, nienawiści i zwykłej podłości, nie pozbawiona akcentów dramatycznych, a niekiedy wręcz sensacyjnych. Przejrzysta kompozycja, wartka fabuła, plastycznie zarysowane postacie, piękny styl – oto literackie walory dzieła.

Wydany w 1937 roku „Następca tronu” wzbudził ogromne kontrowersje, bo Winder wyraźnie przeciwstawiał się wzbierającej w owym czasie fali nostalgii za starą monarchią i kształtowaniu się habsburskiego mitu. W grudniu 1937 roku austriacka prasa doniosła:
Urząd kanclerza, na podstawie ustawy o ochronie tradycji, zabronił rozpowszechniania w Republice książki Ludwiga Windera „Następca tronu” opublikowanej przez Wydawnictwo Humanitas w Zurychu. Naruszenie zakazu będzie karane grzywną do 5000 szylingów lub trzema miesiącami aresztu.

 

 

Wahadło Foucaulta
Umberto Eco
Noir sur Blanc
16 kwietnia

Wahadło Foucaulta można nazwać erudycyjną powieścią sensacyjną. Trzej mediolańscy intelektualiści, zainteresowani historią i naukami hermetycznymi, zaczynają snuć hipotezy ma temat tajnych zamierzeń templariuszy i legendarnych różokrzyżowców, którym przypisywano dążenia do zawładnięcia światem. Bohaterowie powieści wymyślają własny Plan. Tymczasem na ich drodze stają zagadkowe postacie, a nagromadzenie niesamowitych wypadków sprawia, że zacierają się granice rzeczywistości. Odkrywanie rzekomej prawdy przeradza się w obsesję. Rezultaty dociekań prowadza do sytuacji znacznie bardziej dramatycznych niż ktokolwiek mógł to przewidzieć. Dochodzi nawet do zbrodni.

Czym jest ta niezgłębiona dotąd tajemnica owych tajemnych zgromadzeń? – na to pytanie autor nie udziela jasnej odpowiedzi, podejmując z czytelnikiem wyszukaną grę intelektualną i zachęcając do własnych wniosków i poszukiwań. W tej fascynującej, wielowątkowej powieści Eco zastanawia się nad spiskową teorią dziejów i jak zwykle po mistrzowsku balansuje między erudycją i schematami kultury popularnej, zaspokajając gusty szerokiego kręgu odbiorców literatury.

Imperium księżyca w pełni. Wzlot i upadek Komanczów
C. Gwynne
Wydawnictwo Czarne
22 kwietnia

Choć w kulturze popularnej większą sławę zdobyli Apacze, Siuksowie czy Szejeni, to Komancze, znakomici jeźdźcy i genialni wojownicy, stworzyli najpotężniejsze indiańskie imperium w Ameryce Północnej, powstrzymali hiszpański napór z Meksyku i francuską ekspansję z Luizjany. Przez kilkadziesiąt lat prowadzili wojnę z białymi Amerykanami, opierając się ich kolonizacji. Historia zapamiętała Komanczów przede wszystkim jako okrutnych najeźdźców i łupieżców, jednak Gwynne rysuje bardziej złożony i bogaty obraz tego ludu.

Imperium księżyca w pełni to nie tylko porywający opis dziejów Komanczów; to także szereg znacznie bardziej intymnych historii – Ranalda Slidella Mackenziego, wybitnego przywódcy wojskowego, najbardziej bezwzględnego i skutecznego przeciwnika Indian, Cynthii Ann Parker, słynnej „białej squaw”, która porwana w dzieciństwie przez Indian, zakochała się potem w jednym z nich, urodziła mu dzieci i nigdy nie pogodziła się z tym, że zmuszono ją do powrotu do świata białego człowieka, a wreszcie Quanaha Parkera, jej syna, wojownika, przywódcy, biznesmena, zręcznego polityka i rzecznika swego ludu, być może najbardziej fascynującego człowieka, który kiedykolwiek przemierzał Wielkie Równiny.

 

Księga gramatyki intymnej
Dawid Grosman
Świat Książki
22 kwietnia

Jedna z najważniejszych powieści w dorobku Dawida Grosmana i dziejach współczesnej literatury hebrajskiej.

Rok 1967, Bejt ha-Kerem, Jerozolima. W oddali pobrzmiewają odgłosy Historii i wojny sześciodniowej, lecz Aharon Kleinfeld ich nie słyszy. Czternastolatek, drugie z kolei samotne dziecko w rodzinie imigrantów żydowskich pochodzących z Polski, niedawno świętował swoją bar micwę, a teraz zamyka się w sobie, uciekając przed groźnym światem. Codziennie uważnie słucha i obserwuje, jednak w swoim otoczeniu dostrzega tylko brzydotę. Zmaga się też z popędami – nieodłączną częścią rozbudzonej młodzieńczej seksualności. Odmawia sobie rośnięcia i ucieka w świat „gramatyki intymnej”, którą buduje tak, aby przeżyć swoją historię, z każdym dniem coraz bardziej oddalając się od świata dorosłych.

Zaskakująca, wzruszająca powieść zekranizowana przez Nira Bergmana i nagrodzona Grand Prix na Festiwalu Filmowym w Tokio w 2010 roku.

Potargana w miłości. O Agnieszce Osieckiej
Ula Ryciak
Wydawnictwo Literackie
23 kwietnia

OSIECKA W KALEJDOSKOPIE ŻYCIA

Lubiła opuszczać salony i znikać  na peryferiach rzeczywistości, miała talent do wyławiania ludzi na tak zwanych życiowych zakrętach… Kochała i porzucała, choć często i ją porzucano. Pełna nieodwzajemnionej miłości rozdawała czułość w zwrotkach i refrenach. Jej piosenki są śpiewaną kroniką naszej współczesnej historii. Tworzyła z lekkością niezapomniane teksty, które trafiały do szerokiej publiczności. W samo serce!

Ula Ryciak w błyskotliwej biografii brawurowo i skutecznie wydobywa różne prawdziwe i te na niby wersje Agnieszki Osieckiej. Potrafi dotrzeć do sedna i wyświetlić czytelnikom hologramową postać, która prowadziła życie na własną rękę. Osiecka nie pasowała do roli żony i matki, była za to wieczną dziewczyną z końskim ogonem. Pomimo to potrafiła wzbić się na wyżyny altruizmu i odwagi. Choćby wtedy, gdy wstawiła się u władz za internowanym Januszem Andermanem. I wtedy, gdy dla uwięzionego Adama Michnika pisała dziennik.

Kochając
Henry Green
Biuro Literackie
27 kwietnia

Kochając (Loving, 1945) to najbardziej znana powieść angielskiego pisarza Henry’ego Greena. Zwierciadło satyry społecznej zostało ustawione w irlandzkim zamku w czasie drugiej wojny światowej. Nie śledzimy jednak akcji wojskowych, lecz walki podjazdowe lokajów i pokojówek pozostawionych na zamku przez właścicieli. Skrząca dowcipem narracja, slangowy i niemal pozbawiony interpunkcji język Greena, a także celne ostrze satyry – to wszystko sprawia, że czytelnik z łatwością przenosi się w świat służących sprzed 70 lat.

 Opisy nowości pochodzą ze stron wydawnictw